پکینگ و لاینر: قطعات کاربردی در صنعت حفاری

صنعت حفاری یکی از صنایع مهم و پردرآمد در جهان است که به استخراج منابع زیرزمینی مانند نفت، گاز، آب، معادن و غیره می‌پردازد. این صنعت با استفاده از دستگاه‌ها و تجهیزات پیشرفته و پیچیده‌ای کار می‌کند که نیاز به تعمیر و نگهداری دائمی دارند. دو مورد از این قطعات مهم و حساس که در این صنعت کاربرد فراوانی دارند ، پکینگ و لاینر هستند که نقش آب‌بندی و حفاظت را بر عهده دارند که در این مقاله به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

پکینگ و لاینر در دستگاه حفاری

پکینگ و لاینر دو مورد از قطعات مهم و کاربردی ذز صنعت حفاری محسوب میشوند.

پکینگ یا آب‌بند یک قطعه لاستیکی یا پلاستیکی است که برای جلوگیری از نشت سیالات و گازها در دستگاه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. پکینگ‌ها در صنعت حفاری نقش مهمی دارند و برای آب‌بندی شافت، پیستون، سیلندر، لوله و دیگر قسمت‌های حرکتی و ثابت دستگاه حفاری به کار می‌روند. پکینگ‌ها باید تحمل فشار، دما، سایش، خوردگی و سازگاری با سیالات را داشته باشند. پکینگ‌ها را می‌توان به صورت استاتیک یا دینامیک تقسیم کرد. پکینگ‌های استاتیک آن‌هایی هستند که در قسمت‌های ثابت دستگاه حفاری نصب می‌شوند و هیچ حرکت یا اصطکاک ندارند. پکینگ‌های دینامیک آن‌هایی هستند که در قسمت‌های حرکتی دستگاه حفاری نصب می‌شوند و با سطح دیگر قطعات تماس و اصطکاک دارند. پکینگ‌های دینامیک را معمولاً به صورت چتر، بشقاب، حلقوی، طبقاتی و غیره شناسایی می‌کنند.

لاینر یا لوله درون چاه

یکی دیگر از قطعاتی که در مقاله پکینگ و لاینر به آن اشاره میکنیم لاینر است . لاینر یک نوع پوشش لاستیکی است که بر روی بالمیل ها یا آسیاب های خرد کن قرار می گیرد تا از سایش و خوردگی بالمیل ها جلوگیری کند. بالمیل ها دستگاه های حفاری هستند که با استفاده از توپ های فولادی، سخت کاربردهای خرد کردن را اجرا می کنند. بالمیل ها برای خرد کردن سنگ ها، مواد معدنی، گل و لای و غیره به کار می روند و نقش مهمی در تولید گل حفاری دارند. گل حفاری یک سیال است که برای خنک کردن، تمیز کردن، حمل و نقل و افزایش فشار در چاه حفاری استفاده می شود.

لاینر ها با توجه به شکل، ابعاد، ظرفیت و سرعت بالمیل ها طراحی می‌شوند. لاینر ها شامل لاینر هد فیدر، لاینر هد تخلیه، شل پلیت و لیفتربار هستند. لاینر هد فیدر و لاینر هد تخلیه در سر بالمیل قرار می‌گیرند و جلوی خورده شدن سطح بالمیل را می‌گیرند.

پکینگ و لاینر در حفاری نشان دهنده اهمیت و تاثیر این قطعات لاستیکی در افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها و جلوگیری از آسیب‌های محیطی است. این قطعات باید با دقت و کیفیت بالا تولید و نصب شوند تا بتوانند نقش خود را به خوبی ایفا کنند.

پکینگ و لاینر در دستگاه حفاری جهت‌دار

حفاری جهت‌دار یک روش حفاری است که در آن چال حفاری به صورت منحنی یا افقی به سمت هدف مورد نظر پیش می‌رود. این روش برای دسترسی به منابع هیدروکربوری که با حفاری عمودی قابل دستیابی نیستند، افزایش بازده تولید چاه‌ها، کاهش هزینه‌های حفاری و اثرات زیست محیطی و دیگر مزایای مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حفاری جهت‌دار علاوه بر تجهیزاتی که در حفاری عمودی بکار می روند، تجهیزات ویژه ای نیز استفاده می گردد، که شامل: دستگاه جهت یابی در حین حفاری (MWD)، دستگاه اندازه گیری در حال حفاری (LWD)، دستگاه موتور درون چاهی (Mud Motor)، دستگاه سروس خوران (Rotary Steerable System) ، دستگاه تغییر زاویه (Bent Sub)  و پکینگ و لاینر می باشد.

پکینگ و لاینر در حفاری جهت‌دار نقش مهمی را در کنترل فشار، جلوگیری از نشت سیالات، تثبیت چال حفاری و نصب تجهیزات کامل کننده چاه دارند. پکینگ‌های استفاده شده در حفاری جهت‌دار باید علاوه بر خصوصیات عمومی پکینگ‌ها، قابلیت سازگاری با شکل منحنی چال حفاری را نیز داشته باشند. پکینگ‌های طبقاتی، پکینگ‌های چتر شکل و پکینگ‌های بشقاب شکل از پکینگ‌های رایج در حفاری جهت‌دار هستند. لاینر های استفاده شده در حفاری جهت‌دار باید علاوه بر خصوصیات عمومی لاینر ها، قابلیت انعطاف پذیری و تحمل تغییر زاویه را نیز داشته باشند. لاینر های فلکس (Flexible Casing)، لاینر های آبکار شده (Coated Casing) و لاینر های کامپوزیت (Composite Casing) از لاینر های رایج در حفاری جهت‌دار هستند.

مواد مورد استفاده برای تولید پکینگ و لاینر