قلاویز حفاری | انواع، کاربردها و روش های نصب و تعمیر

معرفی قلاویز و نقش آن در حفاری

قلاویز حفاری یک لوازم دستگاه حفاری ابزار مکانیکی است که برای انتقال گل حفاری از سطح زمین به سر چاه و برعکس استفاده می شود. قلاویز حفاری از چندین لوله فولادی تشکیل شده است که به هم متصل هستند و در داخل چاه حرکت می کنند. این دستگاه نقش مهمی در عملکرد و ایمنی عملیات حفاری دارد. برخی از نقش های قلاویز حفاری عبارتند از:

• انتقال گل حفاری به سمت پایین چاه برای خنک کردن و تثبیت دیواره چاه
• انتقال گل حفاری به سمت بالا چاه برای حمل خاک و سنگ های برش خورده
• انتقال فشار و دوران به ابزار حفاری برای برش سنگ های زیرزمینی
• انتقال سیگنال های الکترومغناطیس و صوتی بین سطح زمین و ابزار حفاری برای انجام پروفایلینگ، لاگینگ و تست چاه

روش استفاده از قلاویز حفاری

برای استفاده از قلاویز حفاری ، لازم است که لوله های فولادی را به صورت تدریجی به داخل چاه فرو کنید. برای این کار، ابتدا چندین لوله را به هم متصل کرده و روی چرخ دنده قلاویز قرار می دهید. سپس با استفاده از چکش هیدرولیک، لوله ها را به سمت پایین چاه فشار می دهید. در هر مرحله، لوله جدید را به قسمت بالای قلاویز متصل کرده و فرآیند را تکرار می کنید. برای خروج قلاویز از چاه، عمل برعکس را انجام می دهید.

انواع قلاویز حفاری و ویژگی های آنها

قلاویز حفاری را می توان براساس جنس، شکل، ضخامت دیواره، طول و قطر لوله ها، نوع پیچ و مهره و نحوه تولید آنها دسته بندی کرد. برخی از انواع رایج آنها عبارتند از:

قلاویز فولادی:

جنس لوله های آن فولاد کربنی یا آلیاژی است. مقاومت بالا، سختی مناسب، قابلیت جوش پذیری و قیمت پایین از مزایای این نوع قلاویز است. اما عیب آن زنگ زدگی و خوردگی است که باعث کاهش عمر و کارایی آن می شود.

قلاویز آلومینیومی:

جنس لوله های این نوع قلاویز حفاری آلومینیوم یا آلیاژهای آن است. سبکی، مقاومت در برابر خوردگی، قابلیت انعطاف پذیری و انتقال حرارت خوب از مزایای این نوع قلاویز است. اما عیب آن نقص مقاومت مکانیکی و سختی است که باعث شکستگی و تغییر شکل آن می شود.

قلاویز کامپوزیتی:

جنس لوله های آن از ترکیب چندین ماده مختلف است. برای مثال، می توان از فیبر شیشه ای، فیبر یا الیاف کربنی، پلاستیک یا لاستیک استفاده کرد. مزایای این نوع قلاویز عبارتند از: سبکی، مقاومت در برابر خوردگی، قابلیت انعطاف پذیری، عایق بودن و کاهش اصطکاک. اما عیب آن هزینه بالا، پیچیدگی تولید و نصب و نقص مقاومت در برابر حرارت و فشار است.

روش های نصب و تعمیر قلاویز حفاری

برای نصب و تعمیر قلاویز حفاری ، لازم است که از تجهیزات مناسب و رعایت اصول ایمنی استفاده کرد. برخی از روش های رایج برای نصب و تعمیر قلاویز حفاری عبارتند از:

روش چکش هیدرولیک:

در این روش، با استفاده از چکش هیدرولیک، لوله های قلاویز را به چرخ دنده قلاویز متصل یا جدا می کنید. این روش سرعت بالا، دقت خوب و کارایی بالا دارد. اما نقطه ضعف آن صدای بلند، لرزش زیاد و نیاز به تجهیزات پیچیده است.

روش دستگاه گردان:

در این روش، با استفاده از دستگاه گردان، لوله های قلاویز حفاری را به صورت دورانی به چرخ دنده قلاویز متصل یا جدا می کنید. این روش صدای کم، لرزش کم و نگهداری آسان دارد. اما نقطه ضعف آن سرعت پایین، دقت کم و نقص تحمل فشار است.

روش دستگاه فشار:

در این روش، با استفاده از دستگاه فشار، لوله های قلاویز را به صورت فشاری به چرخ دنده قلاویز متصل یا جدا می کنید. این روش سرعت بالا، دقت بالا و تحمل فشار خوب دارد. اما نقطه ضعف آن هزینه بالا، نیاز به تجهیزات پیچیده و خطر آسیب به لوله ها است.